İşitme engel olmaktan çıkacak
Yeni bir yöntem sayesinde işitme engelli kalmayacak. “Engel” tarih olurken, işaret dili de yok olma tehlikesi yaşıyor. Bu yüzden geliştirilen teknoloji harikası, kültür canavarı damgası yiyor. “Koklear implant” işitme kayıplarına eşsiz tedavi olanağı sunuyor. Duyu kaybı yüzde 70’e yakın bir oranda gideriliyor. Bu mucize çözüm, bilim çevreleri tarafından coşkuyla alkışlanırken, bir yandan tehdit olarak görülmekten kaçamıyor. Bilin bakalım neden…
Teflon ve silikon malzemeden yapılmış koklear implant sinirsel sinyallerin algılanması için eşsiz bir icat. Dünya genelinde ortalama 220 bin kişi “koklear implant” kullanıyor. Bu implant yüzde 70 duyma oranı sağladığı için birçok kişi için özgürlük olarak algılansa da cihazın en büyük dezavantajı sebep olduğu kültürel kayıp! İşitme engellilerin çoğu implant sebebiyle işaret dili öğrenmeyi ikinci plana atıyor. İlginç polemik de bu noktada ortaya çıkıyor: gelişen teknolojiler kültür üzerinde bir tehdit mi?
Kayıtlara göre, ABD’de işaret dili öğrenen işitme engelli çocuk oranı yüzde 55’ten 40’a düşmüş bulunuyor. Dünya İşitme Engelliler Federasyonu Başkanı, endişenin teknolojinin kendisi değil işaret dilinin “gereksiz” olarak algılanmasına neden olması olduğunu belirtiyor. Kaygılar o kadar abartılıyor ki, Federasyon, Birleşmiş Milletler’i önlem almaya davet ediyor.
İşaret dili biliyorsan 12 puan öndesin
Araştırmalara göre işaret dilinin öğrenilmesinin yalnızca işitme engelli bireylere değil, herkese büyük katkısı var! Sağlıklı bireylerin küçüklüğünde işaret dili öğrenmeleri onları 8 yaşına geldiklerinde yaşıtlarından 12 IQ puanı ileri taşıyor! İşaret dili bilmeksizin sadece konuşma dili öğrenen implantlı çocukların işaret dili bilen arkadaşları kadar başarılı olamadıkları gözleniyor.
Diğer yandan herkes duyma yetisine kavuşmaktan sanıldığı kadar mutlu değil. Farklı yaş gruplarından işitme engelli bireyler yorumlarıyla şaşırtıyor! Doğuştan işitme engelli yapımcı William Mager, implantın yapıldığı günü “Hayatımın en kötü günüydü!” diye tanımlıyor. İmplantın işitme kolaylığı sağlarken aynı zamanda çevredeki mekanik güçlü seslerin beyninde yankılanmasına sebep olduğunu söylüyor. Bir başka iddia sahibi ise 6 yaşında implant taktırmış bir engelli olarak implant’ın yerleştirilmesinden 10 yıl sonra hala normal bir insan gibi duyması veya konuşmasının mümkün olmadığını söylüyor. Diğer taraftan, özellikle küçük çocuklar için yüksek oranda enfeksiyon riski taşıdığı da belirtiliyor!
Teknoloji harikası olarak görülen ”Koklear Implant” ın pozitif imajın ardında kültür mirası açısından büyük kayıplara yol açtığı gözden kaçmıyor.
Kaynak: The Economist
Derleyen: Berrak Özer
