İnteraktif İletişim Nedir?

İletişim dediğimiz devasa etkileşim alanı, içerisinde farklı birçok tür barındırır. Kimi zaman da bu türler iç içe geçebilmekte. İnteraktif iletişim de diğer iletişim türleri ile sık sık ilişki içerisine girer. Peki interaktif iletişim nedir? Bu noktada öncelikle “interaktif” kavramını biraz açmakta yarar var. Sözcük “karşılıklı, etkileşimli” gibi anlamlara gelir. Buradaki etkileşimi de “etkileşimde bulunmak” fiilinin sıfat versiyonu olarak düşünün.

Öyleyse etkileşimli/interaktif iletişim dediğimizde neyi kastediyoruz? İletişim, iki yönlü olduğunda, yani katılanlar süreçte aktif rol aldığında (hem bilgi ilettiğinde hem de bilgi aldığında) bu, etkileşimli olur. Aslında iki kişi arasındaki sıradan bir konuşma etkileşimli iletişimin bir örneğidir. Dolayısı ile interaktif iletişim; bilginin iki yönlü olarak akmasını, hem mesaj gönderen hem de alan tüm tarafların aktif katılımını içerir. Bilginin göndericiden alıcıya basit bir şekilde iletilmesi olan doğrusal iletişim modellerinin aksine interaktif iletişim modelleri, tüm tarafların birbirini etkileyebildiğini ve birbirinden etkilenebildiğini kabul eder. Gönderici mesajı kodlar ve bir kanal aracılığıyla hedefine gönderir, alıcı ise mesajı çözer.

Bu iletişim tarzı hem iş yerinde hem de günlük hayatımızda yaygın olarak kullanılır. E-posta, kısa mesajlar, hatta sosyal medya paylaşımları aracılığıyla hızlı bilgi alışverişine olanak tanır. Yani katılımcılar, gönderici ve alıcı olarak konumlarını değiştirirler. Basitçe ifade etmek gerekirse, kaynakların (tarafların) birbirleriyle aktif bir şekilde etkileşime girmesine olanak tanıyan iki yönlü bir bilgi alışverişi sürecidir. Şimdi gelin, birkaç interaktif iletişim örneğine birlikte bakalım:

• İki veya daha fazla kişi arasındaki konuşmalar: Bu, bireylerin sözlü diyalog yoluyla düşünce ve fikir alışverişinde bulunduğu en yaygın interaktif (etkileşimli) iletişim türüdür. Her bir kişinin bilgi alışverişine aktif olarak katılmasına olanak tanır.
• E-postalar: E-posta yolu ile mesaj göndermek, başka biriyle etkileşimli bir deneyim yaşamanın harika bir yoludur. E-postalar; soru sormak, geri bildirim sağlamak vs. için kullanılabilir.
• Görüntülü konferans: Görüntülü konferans yapmak, diğer kişinin/kişilerin yüz ifadelerini ve beden dilini görerek daha interaktif bir deneyim yaşamanıza olanak tanır. Bu da her iki katılımcı arasında daha iyi bir anlayış yaratılmasına yardımcı olur.
• Sosyal medya gönderileri: Bunlar, insanların dünya çapında birbirleriyle gerçek zamanlı olarak iletişim kurmasına olanak tanır. İnsanlar, Facebook ve Twitter gibi sosyal medya sitelerinde yayımlanan konular hakkında kolayca yorum yapabilir, fikirlerini paylaşabilir ve soru sorabilir.

Örneklerden de hareketle; interaktif iletişimin özellikle markalar için de çok değerli olduğunu görmek mümkün.

İnteraktif İletişimin Özellikleri Nelerdir?

Bu etapta interaktif iletişim özellikleri ve dinamiklerini mercek altına alabiliriz. Her şeyden önce interaktif iletişim, günümüzdeki dijitalleşme ile beraber iş hayatında da bambaşka boyutlar kazanmakta. Pazarlama ve iş dünyasına baktığımızda bu iletişim biçiminin amacı, ek insan kaynağına ihtiyaç duymadan daha fazla kişiye marka deneyimini yaşatmak olabilir. Ayrıca teknolojinin yardımı olmadan, büyük ölçekli etkileşimli iletişim sağlamak imkânsız gibi bir şey. Teknolojinin desteklediği interaktif iletişimin yaygın örnekleri arasında sohbet robotları, etkileşimli videolar, yarışmalar, formlar ve etkileşimli grafikler bulunur. Etkileşimli iletişimin eylem halindeki basit bir temsili, belirli iş sayfalarını ziyaret ettiğinizde bir sohbeti başlatan Facebook Messenger botudur. Önceden belirlenmiş bir soruya verdiğiniz yanıta göre, bot bir cevapla yanıt verir.

Bununla beraber interaktif iletişimin etkili olması için, teknolojiden fazlasına ihtiyacınız var. Kullanıcılar açısından bu deneyimin bir insanla etkileşime giriyormuş gibi hissettirmesi gerekir. İnteraktif iletişim deneyiminize “insani bir dokunuş” ekleme yeteneğiniz, etkileşim seviyelerini artıracak ve müşterilerinizle daha iyi bağlantı kurmanıza yardımcı olacaktır. Peki, kendinizi ve ekibinizi sürece fiziksel olarak dahil etmeden nasıl insani bir dokunuş eklersiniz? Her şey, deneyimin nasıl sunulacağı konusunda yaratıcı olmakla ilgilidir. Herhangi bir etkileşimli deneyimde; biraz kişilik, kişiselleştirme ve insan bağlantısı “enjekte etmek” için birçok fırsat vardır. Bireyin verilerine göre çok sayıda öğeyi kişiselleştiren e-postalar etkileşimli bunun bir örneğidir.

Bu iletişim modelinde esas olan geri bildirim, alınan mesajlara yanıt vermeyi içerir. Örneğin bir tartışma sırasında bir soru sorarsanız, eğitmenin yanıtı geri bildirimi oluşturur. Ek olarak interaktif iletişim sözlü veya sözlü olmayan yollarla gerçekleşir. Yukarıda örneğini verdiğimiz e-postalar ya da sosyal medya gönderileri yazılı, görüntülü konferanslar ise sözlü yollara örnektir.

Tüm bunların yanında interaktif bir iletişim modelinin temel unsurlarından da bahsedelim. Bu temel unsurlar iletişim süreci, mesaj, iletişim kanalı, geri bildirim, fiziksel ve psikolojik bağlam gibi alanlara ayrılır. Bunlardan iletişim süreci; kişinin mesaj göndererek anlam üretmesini gerektirir. Mesajı bir biçimden diğerine dönüştürenler de kaynak olarak kabul edilir. Bir mesajı iletirken, kaynak bir kodlayıcı olur ve mesajı aldığında bir kod çözücü olarak görev yapar. Daha sonra iletişimdeki diğer katılımcı mesajı çözer, geri bildirimi başlatır, yeniden kodlar ve ilk göndericiye geri gönderir.

İletişim kanalı dediğimiz bir diğer unsur ise her iki tarafın diyaloğa girdiği araçtır. Örneğin, bir müşteri temsilcisi ile iletişim kuran müşteriler bunu internet üzerinden yapabilir. Diğer yaygın iki yönlü süreçler arasında yüz yüze etkileşimler, telefon görüşmeleri ve kısa mesajlar bulunur. Geri bildirim ise interaktif iletişimin kalbidir ve bir alt başlıkta bunu daha detaylı olarak ele alacağız. Son olarak fiziksel ve psikolojik bağlama bakıldığında karşımıza çevresel etkiler, duygular çıkar. Çevresel etkiler fiziksel kısım ile alakalıdır ve bir alanın boyutunu, düzenini, sıcaklığını ve aydınlatmasını içerir. Psikolojik kısım ise katılımcıların zihinsel ve duygusal faktörlerini ifade eder. Stres, kaygı ve çeşitli duygular, iletişim dinamiklerini şekillendirmede önemli roller oynar.

Gerçek Zamanlı Geri Bildirim

Geri bildirim, etkileşimli/ interaktif iletişimde hayati bir rol oynar. Alıcının, göndericinin bilgilerine verdiği yanıt mesajı anlamına gelir. Bir müşterinin aldığı bir hizmet hakkında sorular sorduğunu düşünün. Bu, eylem halindeki bir geri bildirimdir. İletişimdeki herkes gönderme ve alma rolleri arasında geçiş yaptığı için, geri bildirim konuşmanın akışını sürdürmek için çok önemlidir. İnteraktif modelde iletişim tek yönlü bir yol değil, geri bildirimin etkileşimi yönlendirdiği dinamik bir süreçtir. Sadece mesaj göndermekle ilgili değil, aynı zamanda başkalarının mesajlarına yanıt vermekle de ilgilidir. Örneğin bir tartışma sırasında, bir eğitmen bir katılımcının gündeme getirdiği bir konuya tepki verebilir ve geri bildirim döngüsünü eylem halinde sergileyebilir. Bu geri bildirim döngüsü, basit bir gönderici-mesaj-alıcı dinamiğinin ötesine geçerek iletişim deneyimine derinlik katar. Geri bildirim yalnızca mesajlara yanıt vermekle ilgili de değildir. Sohbeti canlı tutmak ve katılımcılar arasında anlayışı sağlamakla ilgilidir.

Kişiselleştirme İmkânı

Bir arkadaşınız doğum gününüz, bir tatiliniz veya özel bir gününüz için size kişiselleştirilmiş bir hediye verdiğinde, sizi gerçekten tanıdığını ve sizinle ilgilendiğini gösterir. İlgi alanlarınıza uymayan daha genel bir hediye, arkadaşınızın sizi umduğunuz kadar iyi tanımadığına inanmanıza yol açabilir. Aslında kişiselleştirme dediğimiz de buna benzer. İş hayatında kişiselleştirme; markanın doğrudan belirli ilgi alanlarına, demografik özelliklerine ve satın alma davranışlarına hitap eden bir mesajla potansiyel müşterileri hedeflemek için verilerin kullanılmasıdır.

İnteraktif iletişimin avantajları arasında bu kişiselleştirme imkânı da söz konusudur. İnteraktif iletişim, şirketlerin kişiselleştirilmiş deneyimler sunarak ve sorulara etkili bir şekilde yanıt vererek müşterilerle bağlantı kurmasına yardımcı olur. İşletmeler müşterilerle aktif olarak iletişim kurarak ve kişiselleştirilmiş çözümler sunarak etkileşimi artırabilir. İnteraktif iletişim bağlamında kişiselleştirmelere işletmeler açısından verilecek en iyi örneklerden biri videolardır.

Kişiselleştirilmiş videolar, etkileşimi artırmanın ve müşterinin dikkatini çekmenin en iyi yollarından biri. İşletmeler, müşterilerin ilgili verilerini kullanarak özel ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre kişiselleştirilmiş videolar hazırlayabilir. Bu içerikler izleyicilerin daha fazla etkileşime girmesini sağlar ve işletmelerin yeni izleyicilerin dikkatini çekmesine yardımcı olur. Kişiselleştirilmiş videolar yalnızca etkileşimi artırmakla ve dikkat çekmekle kalmaz. Aynı zamanda ilgili deneyimler sunarak dönüşümleri de artırır.

Çok Yönlü İletişim Kanalları

İnteraktif iletişim dediğimizde karşımıza birden fazla iletişim kanalı da çıkar. Bu, interaktif iletişim modelini kurgulamak için çok sayıda iletişim mecrasını kullanabilmek anlamına gelir. Ayrıca geleneksel yöntemleri takip etmek eskiden olduğu kadar etkili değil olmayabilir. Bu nedenle araştırma yapmanız ve ihtiyacınız olan görünürlüğü elde etmenizi sağlayacak iletişim kanallarını kullanmanız önemlidir. Canlı sohbet, mesajlaşma, telefon görüşmeleri, e-posta, forumlar, iletişim formları bunlara örnek verilebilir. Üstelik bunların hepsi veya büyük bir kısmında interaktif iletişimi kurgulamak mümkün.

Buna canlı sohbetler üzerinden örnek vermek mümkün. Canlı sohbet etkileşimleri, genellikle telefondan daha kısa bekleme süreleriyle hızlı yanıtlar sunar. Canlı sohbet, müşterilerin bir markayla iletişim kurması için uygun bir yoldur ve ayrıca 24 saatlik bir iletişim kanalı olarak da işlev görebilir. Daha yeni sohbet çözümleri ayrıca kullanıcılara sohbet etkileşimlerini hızla sese veya videoya aktarma olanağı sunar. Müşteriler daha karmaşık sorunlar yaşadığında veya bir sohbet robotuyla etkileşim kurmak istemediğinde, canlı bir temsilciyle etkileşim kurma seçeneği onlara sunulmalıdır.

İnteraktif İletişimin Avantajları Nelerdir?

İnteraktif iletişimin avantajları, bu iletişim modelinin en etkili iletişim türü olması ile yakından alakalı. Geleneksel iletişim biçimleri, mesajın alıcısının göndericiye cevap vermesine izin vermez. Etkileşimli iletişimin başarısının ardındaki en büyük etken ise yarattığı geri bildirim döngüsüdür. Ayrıca etkileşimli içerik, kullanıcıları daha fazlasını keşfetmek istemelerini sağlar.

Bu model, tüketicilerin bilinçli kararlar almasını sağlayan ilgili verileri ve içgörüleri sunarak pasif tüketimin ötesine geçer. Öneri motorları gibi araçlar, kullanıcılarla yankı uyandıran kişiselleştirilmiş deneyimler sunarak ürün avantajlarını ve uygulamalarını gerçek bağlamlarda görselleştirmelerine yardımcı olur.

İnteraktif model, marka bilinirliği oluşturma ve daha fazla etkileşim yaratma gibi çeşitli pazarlama hedeflerine ulaşmak için de güçlü bir araçtır. Ancak en önemli faydası potansiyel müşterileri müşteri adaylarına, müşteri adaylarını da alıcılara dönüştürebilme yeteneğidir. Dolayısıyla interaktif iletişim, kullanıcıları harekete geçmeye teşvik etmek ve daha yüksek dönüşüm oranlarına ve işletmeler için daha fazla gelir sağlamak üzere tasarlanmıştır.

Etkileşimli iletişim, tüketici davranışları hakkında değerli veri ve içgörüler toplama becerisiyle de öne çıkar. Kullanıcı etkileşimleri hakkında sınırlı bilgi sağlayan geleneksel içerikten farklı olarak etkileşimli iletişim; işletmelerin hedef kitle tercihleri, ilgi alanları ve davranışları hakkında çok sayıda veri toplamasına olanak tanır.

İnteraktif İletişim Nasıl Kurulur?

İnteraktif iletişim nasıl kurulur sorusunun birçok yanıtı mevcut. Bunları örnekler üzerinden açıklayalım:

• Toplantılar: Ekipler, departmanlar veya şirketteki herkesle düzenli toplantılar yapmak; güncellemeleri paylaşmak veya herhangi bir sorunu ele almak için önemlidir. Bu tür iletişim, herkesin hemen geri bildirimde bulunmasını ve sorunları çözmek için birlikte çalışmasını sağlar.
• E-postalar: E-postalar; resmi mesajlar göndermek, ekipleri projeler hakkında bilgilendirmek, şirket içinde ve dışında farklı gruplarla iş birliği yapmak için işletmelerde olmazsa olmazdır. E-postalar, kuruluş genelinde iletişimin etkinliğini artırmaya yardımcı olabilir.
• Duyuru panoları ve intranet gönderileri: Fiziksel veya dijital duyuru panoları ve şirket web siteleri, organizasyondaki herkesle önemli bilgileri paylaşmak için kullanılır. Bunlara önemli haberler, şirket kurallarında güncellemeler veya çalışanların başarılarının kutlanması dahil olabilir.
• Geri bildirim anketleri: Birçok şirket; çalışanların işleri, çalışma ortamı ve şirket kuralları hakkında nasıl hissettikleri hakkında geri bildirim toplamak için anketleri kullanır. Bu, çalışanların nasıl hissettiğini anlamak için iki yönlü iletişimin yararlı bir biçimidir. Ayrıca yönetimin iç süreçleri iyileştirmenin yollarını bulmasını sağlar.

İnteraktif İletişim Türleri Nelerdir?

İnteraktif iletişim türleri de bu iletişim modelini nasıl kuracağınızı belirlemeniz açısından önemli. Aslında bu modelde genel olarak sözlü ya da sözlü olmayan (yazılı) türler olduğunu belirtmiştik. Dolayısıyla yüz yüze görüşmeler, video konferanslarda olduğu gibi sözlü ya da e-posta, mesajlaşmalardaki gibi yazılı türlerden söz etmek mümkün.

İnteraktif İletişim Stratejisi Nasıl Geliştirilir?

İş dünyasında interaktif iletişimin verimliliğini en üst düzeye çıkarmak için şu gibi stratejileri uygulamayı düşünün:

• Esnek araçlar kullanın: Çeşitli iletişim stillerini destekleyen ve gezinmesi kolay platformları kullanın.
• Eğitim programları: Çalışanların iletişim kurma ve teknolojik araçları etkili bir şekilde kullanma konusunda en iyi uygulamaları anlamalarını sağlayın.
• Aktif dinlemeyi teşvik edin: Karşılıklı anlayışı ve bilginin akılda kalıcılığını artırmak için dinlemenin önemini vurgulayın.
• Kültürel duyarlılık: Ekip üyeleri arasında çeşitli iletişim tercihleri ​​ve uygulamaları konusunda farkındalık yaratın.