Entegre Rapor
Entegre Rapor İçerik Öğeleri
Entegre Raporlama Çerçevesi, bir entegre raporda yer alması gereken içerik öğelerini ve bu öğelere ilişkin cevaplanması gereken soruları tanımlamaktadır. Her bir öğe birbiriyle bağlantılıdır. Bu nedenle raporda bu öğelerin belirli bir sırayla ve birbirinden bağımsız bölümler halinde verilmesi gerekmez, öğeler birbirleriyle belirgin bir şekilde bağlantı kuracak şekilde sunulmalıdır. Aşağıda her bir içerik öğesi, cevap verilmesi beklenen soru ile birlikte açıklanmaktadır.
İçerik öğelerinin raporda aşağıda belirtilen sırayla ele alınmaları gerekmez. Kuruluş, stratejik hedeflerini veya yaratılan değeri raporun merkezine alarak bu çerçevede tüm öğelerin rolünü açıklayabilir.
Kurumsal genel görünüm ve dış çevre: Kuruluş ne iş yapıyor ve hangi koşullarda faaliyet gösteriyor?
Kuruluşun misyonu, vizyonu, kültürü ve etik değerleri tanımlanarak, temel faaliyetleri, pazarları ve bu pazardaki konumu, rekabet ortamı ve değer zinciri içindeki konumu açıklanır. Bunların yanı sıra, kuruluşun kısa, orta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetine etki eden yasal, ticari, toplumsal, çevresel ve siyasal olmak üzere tüm dış faktörler entegre raporda yer almalıdır. Bunlar ekonomik dengeyi etkileyen mikro ve makro ekonomik koşullar olabileceği gibi, müşteri talebindeki değişimler, önemli teknolojik gelişmeler, iklim değişikliği veya önemli yasal değişiklikler olabilir.
Kurumsal yönetim: Kuruluşun kurumsal yönetim yapısı kısa, orta ve uzun vadede değer yaratma kabilliyetini nasıl destekliyor?
Bu öğe kapsamında sunulan bilgiler, kuruluşun yönetim yapısının ve iç düzey yönetimin kuruluş kaynaklarını sorumlu bir şekilde yönetip yönetmedikleri ve görevlerini etkin bir şekilde yerine getirip getirmedikleri konusunda paydaşların değerlendirmede bulunabilmesine olanak sağlamalıdır. Bu doğrultuda, kuruluşun liderlik yapısı ve bu kişilerin deneyim ve becerileri, kuruluşta kurumsal yönetim anlayışını tesis etmede kullanılan mekanizmalar ve süreçler, kurumsal yönetim anlamında yasal gereklilikleri de aşan uygulamaların olup olmadığı ve kuruluşta uygulanan ücret ve teşvik politikaları açıklanmalıdır.
İş modeli: Kuruluşun iş modeli nedir?
Entegre Raporlama Çerçevesi iş modelini “kuruluşun iş faaliyetleri yoluyla girdileri, kuruluşun stratejik hedeflerini karşılamayı hedefleyen çıktılara ve sonuçlara dönüştürmekte kullandığı sistem” olarak tanımlamaktadır. Bir başka ifadeyle iş modeli, kuruluşun stratejisini tanımlamada, hayata geçirmede ve sürdürülebilir değer yaratma sürecini haritalandırmada kullandığı araçtır.
Entegre raporda iş modeli; girdiler, iş faaliyetleri, çıktılar ve sonuçlar temel alınarak açıklanır. Açıklama mümkünse, bu öğeleri vurgulayan bir şema ile belli bir mantıklı akış gözeterek yapılmalıdır. İş modelinin tanımında; kuruluşun etkileşimde olduğu tedarik zinciri, bağlı olduğu girdiler, üstlendiği süreçler, ürettiği çıktılar ve müşterileri dahil olmak üzere kuruluş operasyonları yer alır. İş modeli kuruluşun bağlı olduğu temel girdileri (kaynak veya sermayeler, altyapı, insan kaynağı, hammadde veya ilişkiler vb.) belirleyerek bunların nasıl yönetildiğini ve diğer sermaye öğeleriyle ilişkisini gösterir. Temel iş faaliyetleri kapsamında kuruluşun kendisini pazarda nasıl farklılaştırdığı, yenilikçilik ve değişime uyum kapasitesi gibi bilgiler açıklanabilir. Çıktılar, kuruluşun temel ürün ve hizmetlerinin yanı sıra, önem seviyesine göre atıklar, emisyonlar veya yan ürünleri de kapsar. Temel sonuçlar çalışan memnuniyeti veya gelirler gibi iç sonuçlar olabileceği gibi, müşteri memnuniyeti, marka sadakati, vergi ödemeleri gibi dış sonuçlar olabilir. Özellikle dış sonuçlar olmak üzere, sonuçların belirlenmesi ve açıklanması için kuruluşun sermaye öğelerini daha geniş kapsamda ele alması gerekir. Bu doğrultuda kuruluşun sermaye öğelerinin etkilerini (karbon emisyonları veya tedarikçilerinin çalışma uygumaları) tüm değer zinciri boyunca açıklaması gerekebilir.
İş modelinin analizinin kuruluş için birçok yararı vardır. Örneğin bu analiz, üst yönetimin kuruluşun nasıl değer yarattığını daha iyi anlamasını ve iş modelinin kuruluş stratejileriyle uyumlu olup olmadığını analiz etmesini sağlar. Böylelikle stratejik kararların daha bütüncül bir bakış açısıyla ele alınması mümkün olur. İş modeli aynı zamanda kuruluşun riskleri, zayıflıkları, önemli fırsatlar, ilişkiler ve tedarik zinciri hakkında güçlü bir çerçeve sağlar.
Riskler ve Fırsatlar: Kuruluşun kısa, orta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetini etkileyen belirli risk ve fırsatlar nelerdir ve kuruluş bunları nasıl ele almaktadır?
Kurumsal risk yönetimi bir kuruluşun operasyonlarını sürdürebilmesi ve değer yaratabilmesi için hayati öneme sahiptir. Kuruluşun sermaye öğelerini ve stratejisini etkileyen temel riskler kuruluşun karar alma mekanizmasına entegre edilmeli, bu sayede gelecek hedeflere ilişkin belirsizlikler en aza indirgenmelidir. Entegre raporda iç ve dış faktörlerden kaynaklanan tüm riskler tanımlanmalı ve bunların gerçekleşme ihtimali ve gerçekleşmesi durumundaki etkisi değerlendirilmelidir. Ardından, bu temel riskleri azaltmak için alınan önlemler, stratejiler, politikalar ve hedefler açıklanmalıdır.
Risklerin açıklanması bazı şirketlerde rekabet avantajına zarar verebileceği endişesini doğurabilir.
Bununla birlikte, risklerin açıklanması şirketin üst yönetimi tarafından bu risklerin nasıl değerlendirildiğini ve şirketin bu risklere karşı nasıl önlem aldığını yatırımcılara göstermesi bakımından önemlidir. Bir şirkette daha iyi bir risk yönetimi stratejisinin olması ve bunu açıkça yatırımcılarıyla paylaşması söz konusu şirkete uzun vadede rekabet avantajı sağlayabilecektir.
Strateji ve kaynak aktarımı: Kuruluşun hedefi nedir ve buraya nasıl ulaşmayı amaçlamaktadır?
Bir entegre raporda kuruluşun kısa, orta ve uzun vadeli stratejik amaçları, bu amaçlara nasıl ulaşmayı planladığı ve bunun için gereken kaynaklar tanımlanmalıdır.
Amaçlara ulaşmadaki başarısı ve hedeflerle ana faaliyet alanlarını güçlendirmenin sonuçları nasıl ölçeceği açıklanmalıdır. Raporda, kuruluşun stratejisi ve kaynak aktarım planları ile diğer içerik öğeleri arasında bağlantı kurulmalıdır. Stratejik hedeflerin kuruluşun iş modeliyle ne ölçüde uyumlu olduğu ve stratejik planların risk ve fırsatlardan nasıl etkilendiği açıklanmalıdır. Bunların yanı sıra, kuruluşun stratejik hedeflerine ulaşmada rekabet avantajı sağlayan unsurlar da belirtilmelidir. Ayrıca, kuruluşta yenilikçiliğe verilen önem, fikri mülkiyet haklarının nasıl kullanıldığı ve çevresel ve toplumsal konuların kuruluş stratejisine ne ölçüde dahil edildiği de raporda yer verilmesi gereken hususlar arasındadır.
Performans: Kuruluş, dönem için belirlenen stratejik hedeflerine ne ölçüde ulaşmıştır ve elde edilen sonuçlar sermaye öğelerini nasıl etkilemiştir?
Entegre raporda kuruluş performansına ilişkin hem nitel hem de nicel bilgilere yer verilir. Bu bilgiler arasında, hedefler ile risk ve fırsatlar açısından nitel göstergelerin neler olduğu ve bunların nasıl belirlendiği, kuruluşun bağlı olduğu sermaye öğeleri üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri, kuruluşun paydaşlarının ihtiyaç ve isteklerine ne ölçüde yanıt verdiği, geçmiş performans ile mevcut performansın karşılaştırması ve hedeflerin neresinde olunduğu yer almaktadır. Entegre raporlama, kuruluşun finansal ve finansal olmayan performansı arasındaki bağlantıyı kurması ve hem geçmiş performansla bugünkü performansın hem de gelecek vizyonunun ilişkisini ortaya koyması açısından daha bütüncül bir yapıya sahiptir. Raporda gerekli görüldüğü yerlerde daha ayrıntılı performans bilgileri için kuruluşun diğer kurumsal raporlarına (finansal raporlar veya sürdürülebilirlik raporu gibi) referans verilebilir.
Genel görünüş: Kuruluşun stratejisini uygularken karşılaşması muhtemel zorluk ve belirsizlikler ve bunların, iş modeli ile gelecekteki performansı açısından potansiyel etkileri nelerdir?
Bu öğe kapsamında kuruluşun kısa, orta ve uzun vadede karşılaşması muhtemel dış etkenler hakkındaki beklentileri, bunların kuruluşu nasıl etkileyeceği ve karşılaşması muhtemel zorluk ve belirsizliklere nasıl yanıt vereceğine ilişkin bilgi verilir. Bu beklenti ve öngörülerin mümkün olduğunca gerçeğe yakın olmasına dikkat edilmelidir. Bunun için kuruluşun kabiliyetlerini, rekabet ortamını, pazardaki konumunu ve risklerini gerçekçi bir şekilde değerlendirmesi gerekir.
Entegre raporda ayrıca kuruluşun gelecekteki performansını etkileyebilecek hususlara da yer verilmelidir. Bunlar arasında dış çevre, risk ve fırsatlar ile kuruluşun kullandığı veya etkilediği sermaye öğelerinin bulunabilirliği, kalitesi ve satın alınabilirliği yer alır. Genel görünüme ilişkin yapılacak açıklamalarda kuruluşun tabi olduğu yasal veya düzenleyici gereklilikler de dikkate alınmalıdır.
Hazırlık ve sunum temeli: Kuruluş entegre rapora dahil edilecek konuları nasıl belirlemektedir ve bu konular nasıl incelenmekte veya değerlendirilmektedir?
Bu bölümde “önemlilik” (materiality) kılavuz ilkesi altında tanımlanan önemli konuların belirlenmesi süreci kısaca anlatılır. Ayrıca entegre raporun sınırı ve sınırın ne şekilde belirlendiği de açıklanır. Raporlama yapan kuruluşa bağlı olan kuruluşlara ait riskler ve fırsatlara entegre raporda yer verilebilir. Diğer kuruluş veya paydaşlara ait risk ve fırsatlara ise kuruluşu maddi olarak etkiledikleri sürece yer verilir.
Sunulan bilgilerde verilerin güvenirliğine veya öngörülebilirliğine ilişkin bir sınırlama olması durumunda bu sınırlamalar ve alınan önlemler raporda açıklanmalıdır.
Entegre rapor çalışmalarında İndeks ile çalışmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.